BHP spawania
Rozporządzenia
Bezpieczeństwo i higiena pracy w ogólnym ujęciu zawarta została w Kodeksie pracy oraz w rozporządzeniach Ministra Spraw wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. 2010 nr 109, poz. 719), Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jednolity – Dz. U. z 2003 Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.), Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 roku w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. 2008 nr 199 poz. 1228). Przepisy te określają ogólne przepisy BHP, które zobowiązują pracodawcę do stworzenia bezpiecznego i higienicznego środowiska pracy, pracownika do przestrzegania zasad BHP. Budynki, pomieszczenia, urządzenia i maszyny techniczne wykorzystywane w czasie pracy powinny spełniać wymogi stawiane tym obiektom w zakresie BHP. [1,2,3,4]
BHP przy pracach spawalniczych
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (Dz. U. 2000 nr 40 poz. 470) jest czołowym dokumentem określającym przepisy BHP w spawalnictwie, dodatkowo obowiązują przepisy Unii Europejskiej i przepisy określające wymogi dla prac spawalniczych w różnych obszarach przemysłu i techniki np. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. 2003 nr 47 poz. 401).
Wymagania BHP
Bezpieczeństwo i higiena pracy zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki obejmuje wymagania podczas prac obejmujących spawanie, napawanie, lutowanie, zgrzewanie i cięcie termiczne. Przepisy dokładnie opisują wymagania dla spawalni i stanowisk spawalniczych z uwzględnieniem wymiarów pomieszczenia, jego podziału na stanowiska spawalnicze, warunków wentylacji i oświetlenia, wyposażenia stanowisk z uwzględnieniem stosowania narzędzi dla różnych metod spawania. Urządzenia wchodzące w skład wyposażenia stanowisk spawalniczych powinny spełniać wymagania bezpieczeństwa określone w innych przepisach. Umiejscowienie narzędzi i urządzeń na stanowisku spawalniczym również wpływa na bezpieczeństwo, więc w przepisach zostały ujęte wymogi przechowywania, rozmieszczenia, użytkowania wyposażenia i materiałów technologicznych. Ujęte zostały również wymogi dla osób wykonujących prace spawalnicze, które muszą posiadać odpowiednie uprawnienia i kwalifikacje określone w odrębnych przepisach. [4, 5]
Zagrożenia na stanowisku spawacza
Zagrożenia na stanowisku spawacza obejmują w szczególności dymy i pyły spawalnicze, promieniowanie, pole elektromagnetyczne, hałas, wibracje i wysoką temperaturę. Występowanie poszczególnych zagrożeń zależy od tego jaką metodą jest wykonywane spawanie, ponieważ determinuje to występowanie w różnym stopniu poszczególnych czynników. Wynikające z przepisów zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznego i higienicznego środowiska pracy zobowiązuje do odpowiedniego przygotowania stanowiska spawalniczego oraz do zapewnienia środków ochrony indywidualnej. Pracodawca powinien zapewnić badania profilaktyczne pracowników, szkolenia (w tym stanowiskowe) oraz odpowiednią wentylację i oświetlenie stanowiska pracy, a także wynikające z przepisów i charakterystyki pracy wyposażenie. Dodatkowo w spawalni powinny być prowadzone pomiary środowiska pracy obejmujące mierzenie czynników takich jak: pyły przemysłowe zawierające krzemionkę, ditlenek azotu, tlenek azotu, tlenek węgla, mangan i jego związki nieorganiczne, tlenki żelaza. W zależności od metody spawania powinny być mierzone również inne czynniki wynikające ze specyfiki danej metody. Dla spawania MIG i elektrodami otulonymi powinno się badać nikiel i chrom, dla spawania TIG - ozon, podczas spawania aluminium – tlenek aluminium oraz ozon. Zapewnienie środków ochrony indywidualnej w przypadku spawania obejmuje ochronę oczu, twarzy, odzież ochronną z uwzględnieniem rękawic i obuwia oraz sprzęt chroniący układ oddechowy. Podczas doboru środków ochrony indywidualnej należy wziąć pod uwagę metodę spawania, skład materiału spawanego, miejsce pracy spawacza. Pozwoli to na odpowiedni dobór środków ochronnych. [6]